โครงการพัฒนาพื้นที่แหล่งเรียนรู้
อ.กระแสสินธุ์ จ.สงขลา
บทสรุปผู้บริหาร
โครงการพื้นที่แหล่งเรียนรู้ อำเภอกระแสสินธุ์ จังหวัดสงขลา ได้จัดขึ้น ณ อำเภอกระแสสินธุ์ จังหวัดสงขลา โดยคณะบริหารธุรกิจ ได้ดำเนินการจัดกิจกรรมมาอย่างต่อเนื่องเป็นที่ 3 แล้ว เมื่อวันที่ 29-31 มีนาคม 2560 โดยมีขั้นตอนการขออนุมัติงบประมาณ เสนอโครงการ ดำเนินโครงการ และรายงานสรุปผลการดำเนินงานโครงการ ซึ่งผลประเมินโครงการมีผู้เข้าร่วมโครงการเป็นนักศึกษา อาจารย์ บุคลากร ประชาชน ผู้นำชุมชน จำนวน 100 คน
สโมสรนักศึกษา คณะบริหารธุรกิจ ได้ดำเนินการตามแผนงานของคณะบริหารธุรกิจ โดยสรุปผลการประเมินโครงการและความเชื่อมโยงตามแผนกลยุทธ์ การพัฒนามหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลศรีวิชัย พ.ศ. 2557-2561 ใน
มาตรการ สร้างกิจกรรมร่วมกับเครือข่ายด้านศิลปวัฒนธรม
แผนงาน แสวงหาความร่วมมือกับหน่วยงานเครือข่ายศิลปวัฒนธรรม บรรลุตามเป้าหมายตัวชี้วัด ระดับผลผลิต คือ ผู้เข้าร่วมโครงการมีความพึงพอใจร้อยละ 86, ระดับผลลัพธ์ คือ ผู้เข้าร่วมโครงการมีความตระหนักในการทำนุบำรุงศิลปวัฒนธรรมไทยและอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม ซึ่งโครงการดังกล่าวมีประโยชน์อย่างยิ่งทั้งสำหรับนักศึกษา อาจารย์ บุคลากร มหาวิทยาลัย และชุมชนในจังหวัดสงขลา จึงสมควรแก่การส่งเสริมให้จัดดำเนินโครงการและพัฒนาให้ดียิ่งขึ้นไปในทุกๆ ปี
ที่มาและความสำคัญ
วัฒนธรรมเป็นสิ่งสะท้อนให้เห็นถึงคุณค่าวิถีชีวิตที่ชุมชนและท้องถิ่นต่างๆได้พัฒนาและสร้างสรรค์ขึ้นเพื่อใช้เป็นเครื่องมือในการดำเนินชีวิต โดยแสดงออกในรูปแบบและวิธีการที่หลากหลาย ทั้งในรูปแบบของวิถีชีวิต ขนบธรรมเนียมประเพณี ภูมิปัญญา ศิลปะการแสดง ฯลฯ เพื่อเป็นการปลูกจิตสำนึกและกระตุ้นให้คนในชุมชนท้องถิ่นเกิดความตระหนัก มีความตื่นตัวและเข้ามามีส่วนร่วมในการฟื้นฟูเผยแพร่และสืบสานภูมิปัญญาท้องถิ่น และคุณค่าความหลากหลายของศิลปะและวัฒนธรรมไทย ทั้งที่เป็นวิถีชีวิต ค่านิยม และความเป็นไทย ในปัจจุบันวัฒนธรรมท้องถิ่นถูกละเลยและมีการถ่ายทอดไปสู่คนรุ่นใหม่น้อย เช่น การแต่งกาย ภาษาพูด รวมทั้งประเพณีและวิถีชีวิตที่ดีงาม ท่ามกลางความหลากหลายทางวัฒนธรรมภายใต้กระแสโลกาภิวัฒน์ วัฒนธรรม ได้มีการถ่ายทอดและแลกเปลี่ยนเรียนรู้อยู่ตลอดเวลา หากมรดกทางวัฒนธรรม ที่มีความแตกต่างหลากหลายกันในพื้นที่ ไม่ได้รับการสืบสานและอนุรักษ์ฟื้นฟูรวมถึงการพัฒนาต่อยอดให้เกิดคุณค่าทางสังคมและจิตใจทำให้คุณค่าทางมรดกวัฒนธรรมลดน้อยไปจนแทบจะสูญหาย
วัฒนธรรมวิถีชีวิตที่เกิดขึ้นจากการสั่งสมองค์ความรู้ในแต่ละท้องถิ่นมีลักษณะโดดเด่นที่แตกต่างกันไปตามสภาพพื้นที่ ในแต่ละพื้นที่มีภูมิปัญญาหลากหลาย ควรที่จะได้รับการถ่ายทอดเยาวชนรุ่นหลังสืบไป การอนุรักษ์เป็นหนทางหนึ่งที่ยั่งยืน ในการอนุรักษ์ ฟื้นฟู สืบสานวัฒนธรรมท้องถิ่นของชุมชนให้ดำรงอยู่ในท้องถิ่น
การเรียนรู้ภูมิปัญญา โดยให้นักศึกษาซึ่งเป็นเยาวชนรุ่นใหม่เป็นผู้สืบทอด ภูมิปัญญาจากผู้รู้ในชุมชน เพื่อให้เยาวชนสามารถจัดกระบวนการเรียนรู้ ถ่ายทอดประมวลผล ตลอดจนสนับสนุนให้เยาวชน และชุมชนโดยตระหนักถึงความสำคัญของชุมชน มีความเข้าใจรากเหง้า ความเป็นวัฒนธรรม แบ่งปัน เกื้อกูลช่วยเหลือซึ่งกันและกัน มีการศึกษาเรียนรู้วิถีการดำรงชีวิต ชุมชนภูมิปัญญาพื้นบ้าน ที่มีมาช้านาน บนพื้นฐานของธรรมชาติที่เกี่ยวพันสอดคล้องกันกับวิถีชีวิตชุมชน ฝ่ายพัฒนานักศึกษา คณะบริหารธุรกิจ เล็งเห็นคุณค่าทางวัฒนธรรมท้องถิ่นที่กำลังจะสูญหาย จึงจัดโครงการส่งเสริมการท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ อำเภอกระแสสินธุ์ เพื่อเป็นการอนุรักษ์ ฟื้นฟู สืบสานศิลปวัฒนธรรมท้องถิ่นให้ดำรงอยู่ รักษา ศิลปวัฒนธรรมภูมิปัญญาอันเป็นอัตลักษณ์เฉพาะตัว เพื่อให้ชุมชนแข็งแรงมีรากแก้ว ไม่ถูกกลืนไปกับกระแสโลกาภิวัฒน์ โดยปราศจากดุลยภาพทางปัญญาและความรู้ที่จะอนุรักษ์สิ่งที่บรรพบุรุษได้สร้างไว้ โดยการสืบทอดประเพณีวัฒนธรรมและฟื้นฟูอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติลุ่มน้ำทะเลสาบสงขลา รวมถึงสถานที่ท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ของอำเภอกระแสสินธุ์ เช่น วัดเอก วัดสมเด็จเจ้าเกาะใหญ่ บ่อน้ำศักดิ์สิทธิ หน่วยพิทักษ์สัตว์ป่าควายราบและปลาโลมาอิรวดี ซึ่งเป็นมรดกทางด้านทรัพยากรและมรดกทางด้านวัฒนธรรมจากรุ่นปู่ย่าตายาย โดยการจัดโครงการในครั้งนี้ ได้รับความร่วมมือจาก กำนันอรรถวุฒิ ขุนชำนาญ กำนัน หมู่ 1 ตำบลกระแสสินธุ์ อำเภอกระแสสินธุ์ จังหวัดสงขลา เป็นผู้ให้ความรู้และประสานงานด้านสถานที่และกลุ่มต่างๆ ในอำเภอกระแสนสินธุ์
วัตถุประสงค์
1 เพื่อเพิ่มศักยภาพด้านการท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ และเพื่อประชาสัมพันธ์สถานที่ท่องเที่ยวของชุมชนให้เป็นที่รู้จัก
2 เพื่อปลูกจิตสำนึกให้เด็กเยาวชนในท้องถิ่นเกิดความตระหนัก และเข้ามามีส่วนร่วมในการอนุรักษ์ ฟื้นฟู และสืบสานภูมิปัญญาและคุณค่าความหลากหลายทางวัฒนธรรม ทั้งที่เป็นชีวิต ค่านิยมที่ดีงามและความเป็นไทย
3 เพื่อให้เด็กเยาวชนในท้องถิ่นได้เรียนรู้ความสำคัญ รู้จักวิถีชีวิต รู้ถึงคุณค่าของประวัติศาสตร์ในท้องถิ่น ความเป็นมาและวัฒนธรรมประเพณีของท้องถิ่น อันจะสร้างความภูมิใจและจิตสำนึกในการรักษาวัฒนธรรมประเพณีของท้องถิ่นสืบไป
4 เพื่อให้นักศึกษาสาขาระบบสารสนเทศได้ออกแบบความคิดและจัดทำวิดีโอแนะนำการท่องเที่ยวของอำเภอกระแสสินธุ์ ในหัวข้อ “การท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ อำเภอกระแสสินธุ์”
5 เพื่อให้นักศึกษาสาขาการตลาดได้เขียนแผนในการประชาสัมพันธ์การท่องเที่ยวอำเภอ
กระแสสินธุ์
เป้าหมาย
เชิงปริมาณ
- จำนวนนักศึกษา และประชาชนที่เข้าร่วมโครงการจำนวนไม่น้อยกว่า 100 คน
เชิงคุณภาพ
- เพื่อให้นักศึกษาได้ประชาสัมพันธ์การท่องเที่ยวอำเภอกระแสสินธุ์ ผ่านทางโซเชียลมีเดีย
ผลที่คาดว่าจะได้รับ
1. นักศึกษามีโอกาสได้มีส่วนร่วมในการพัฒนาและเพิ่มศักยภาพด้านการท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ และเพื่อประชาสัมพันธ์สถานที่ท่องเที่ยวของชุมชนให้เป็นที่รู้จัก
2. เด็กเยาวชนในท้องถิ่นมีจิตสำนึก เกิดความตระหนัก และเข้ามามีส่วนร่วมในการอนุรักษ์ ฟื้นฟู และสืบสานภูมิปัญญาและคุณค่าความหลากหลายทางวัฒนธรรม ทั้งที่เป็นชีวิต ค่านิยมที่ดีงาม และความเป็นไทย
3. เด็กเยาวชนในท้องถิ่นได้เรียนรู้ความสำคัญ รู้จักวิถีชีวิต รู้ถึงคุณค่าของประวัติศาสตร์ในท้องถิ่น ความเป็นมาและวัฒนธรรมประเพณีของท้องถิ่น อันจะสร้างความภูมิใจและจิตสำนึกในการรักษาวัฒนธรรมประเพณีของท้องถิ่นสืบไป
4. นักศึกษาได้เรียนรู้กระบวนการสร้างสื่อ และมีผลงานจากการทำวิดีโอแนะนำการท่องเที่ยวของ อำเภอกระแสสินธุ์ ในหัวข้อ “การท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ อำเภอกระแสสินธุ์”
ระยะเวลาในการดำเนินโครงการ
วันที่ 29-31 มีนาคม 2560 ณ อำเภอกระแสสินธุ์ จังหวัดสงขลา
งบประมาณ 50,000 บาท
ขั้นตอนการดำเนินงาน (ใหม่) ที่เป็นแนวปฏิบัติที่ดี
โครงการพัฒนาพื้นที่แหล่งเรียนรู้ อำเภอกระแสสินธุ์ ดำเนินการโครงการโดยฝ่ายพัฒนานักศึกษาและสโมสรนักศึกษาคณะบริหารธุรกิจ ตั้งแต่ปี 2558– ปัจจุบัน ทั้งนี้เพื่อการดำเนินงานโครงการดังกล่าวให้สำเร็จสมบูรณ์นั้น ได้ใช้หลักการดำเนินกิจกรรมเพื่อให้สอดคล้องกับการประกันคุณภาพ ได้นำระบบ PDCA : (Plan –Do-Check-Action) มาใช้และที่สำคัญคือ ได้นำปัญหา ข้อบกพร่อง และความผิดพลาด จากการดำเนินงานในปีที่แล้วมาพัฒนาโครงการในปีนี้ ให้มีความสมบูรณ์มากกว่าเดิม ดังนี้
ขั้นตอนการวางแผน Plan โดยการประชุมวางแผนการดำเนินงานโครงการ มีรายละเอียด ดังนี้
1. ประชุมและวางแผนการดำเนินงานโครงการ เช่น งบประมาณ กำหนดระยะเวลาการจัดงานแนวทางการดำเนินกิจกรรม แบ่งหน้าที่ผู้รับผิดชอบงาน และกำหนดการจัดรูปแบบกิจกรรม
2. สำรวจความสนใจด้านการเข้าร่วมกิจกรรม และรับสมัครนักศึกษาเข้าร่วมกิจกรรม
3. เขียนโครงการเพื่อของบประมาณสนับสนุนในการดำเนินโครงการและรอผลอนุมัติ
4. ได้รับงบประมาณสนับสนุนในการดำเนินโครงการ
ขั้นตอนการปฏิบัติงาน Do แบ่งออกเป็น 2 ขั้นตอน คือ ขั้นเตรียมการ และขั้นปฏิบัติ
เมื่อวางแผนการดำเนินงานเรียบร้อยแล้ว คณะกรรมการดำเนินงานก็แบ่งการทำงานและแบ่งหน้าที่รับผิดชอบดังนี้
ฝ่ายดำเนินงาน ประกอบด้วย เจ้าหน้าที่ฝ่ายพัฒนานักศึกษา และสโมสรนักศึกษาคณะบริหารธุรกิจ มีหน้าที่ดังนี้
1. ดำเนินโครงการโดยเริ่มจากการประชาสัมพันธ์โครงการให้นักศึกษาและประชาชนทั่วไปทราบรายละเอียด เป็นลำดับแรก ซึ่งจากเดิม ที่ใช้วิธีการประชาสัมพันธ์ด้วยโปสเตอร์ หนังสือเชิญเข้าร่วมโครงการ พบว่ายังไม่ได้รับการตอบรับเท่าที่ควร ฝ่ายพัฒนานักศึกษา และสโมสรนักศึกษาจึงเดินทางไปสำรวจพื้นที่อำเภอกระแสสินธุ์ โดยการติดต่อประสานงานผ่านกำนัน ผู้ใหญ่บ้าน เพื่อสอบถามและหาปราชญ์ชาวบ้านไว้สำหรับให้ข้อมูลกับนักศึกษา
2. รับสมัครนักศึกษาที่สนใจเข้าร่วมกิจกรรม ผ่านระบบไลน์ QR Code จำนวน 100 คน
3. ดำเนินโครงการตามวันที่กำหนดไว้ โดยได้มีการทำคำสั่งแต่งตั้งคณะกรรมการดำเนินงานด้านต่างๆ ไว้สำหรับทำหน้าที่ในวันเข้าร่วมโครงการ เช่น กรรมการฝ่ายสถานที่ มีหน้าที่ไปจัดเตรียมสถานที่ของการบรรยาย กรรมการฝ่ายอาหารและเครื่องดื่ม มีหน้าที่จัดเตรียมอาหารให้กับผู้เข้าร่วมโครงการ กรรมการฝ่ายประเมินผล มีหน้าที่ประเมินผลความสำเร็จของโครงการ
ขั้นตอนการตรวจสอบ Check
การติดตามตรวจสอบผลการดำเนินงานโครงการ ในด้านต่าง ๆ ดังนี้
ด้านการวางแผนการดำเนินงานเป็นไปตามที่วางแผนไว้คือกำหนดการจัดได้ตรงตามที่กำหนดไว้นักศึกษาและผู้เข้าร่วมโครงการมีความพึงพอใจในการเข้าร่วมโครงการร้อยละ 86
ด้านปฏิบัติ มีการทวนสอบ และติดตามผลการเข้าร่วมโครงการของนักศึกษา โดยหลังจากเสร็จสิ้นโครงการ ก็จะให้นักศึกษานำความรู้ และภาพกิจกรรมที่ได้มาประมวลผล อยู่ในรูปแบบของวิดิโอแนะนำสถานที่ท่องเที่ยวอำเภอกระแสสินธุ์ โดยมีการตัดสินวิดีโอที่ดีที่สุด และมีเงินรางวัให้กับผลงานที่ดีที่สุด
หลังจากตรวจสอบทุกขั้นตอนการดำเนินงานของโครงการ พบว่า บุคลากรในคณะบริหารธุรกิจ รวมถึงสโมสรนักศึกษาคณะบริหารธุรกิจ มีความภาคภูมิใจในผลการดำเนินงานครั้งนี้ ร้อยละ 86
ขั้นตอนปรับปรุงการดำเนินการให้เหมาะสม Action
หลังจากที่ตรวจสอบและพบข้อผิดพลาดในขั้นตอนของการตรวจสอบแล้ว คณะกรรมการดำเนินงานก็ได้ประชุมเพื่อปรึกษาหารือ และรวบความคิดเห็นและหาแนวทางปรับปรุงการดำเนินงานเพื่อให้เกิดแนวทางที่เหมาะสมในการดำเนินงาน ต่อไป เช่น การเดินทางไปเข้าร่วมโครงการใช้การเดินทางแบบไปกลับ ทุกวัน ทำให้นักศึกษาหลายคนเสนอว่า ควรนอนพักค้างคืน เพื่อจะได้มีเวลาสำรวจสถานที่อำเภอกระแสสินธุ์ยามค่ำคืน และสามารถได้มีเวลาพูดคุยกับปราชญ์ชาวบ้าน และได้ทำกิจกรรมร่วมกับน้องๆ นักเรียนในอำเภอกระแสสินธุ์มากขึ้น
ผลลัพธ์และผลกระทบของกิจกรรม/โครงการ
1. นักศึกษามีโอกาสได้มีส่วนร่วมในการพัฒนาและเพิ่มศักยภาพด้านการท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ และเพื่อประชาสัมพันธ์สถานที่ท่องเที่ยวของชุมชนให้เป็นที่รู้จัก
2. นักศึกษาที่เข้าร่วมโครงการได้รับการพัฒนาให้ทักษะการใช้ชีวิต เรียนรู้การทำงานร่วมกัน มีการปรับตัวเข้ากับสถานการณ์ได้ดี รู้จักการแก้ปัญหาเฉพาะหน้า รู้จักบทบาทหน้าที่ผู้นำและผู้ตามที่ดี
3. คณะบริหารธุรกิจได้มีแกนนำนักศึกษาและได้สร้างเครือข่ายทางวัฒนธรรมกับชุมชน
4. เป็นการประชาสัมพันธ์และสร้างภาพลักษณ์ที่ดีให้กับคณะบริหารธุรกิจ
ปัจจัยที่ทำให้ประสบความสำเร็จ
ความมุ่งมั่นของทีมสโมสรนักศึกษากับผู้นำชุมชน การทำงานร่วมกับชุมชนเพื่อสร้างพื้นที่และประชาสัมพันธ์การท่องเที่ยวนั้น ต้องมีความเข้าใจในบริบทของชุมชน ทีมสโมสรนักศึกษามีความมุ่งมั่นที่จะเป็นส่วนหนึ่งในการเข้าไปช่วยพัฒนาพื้นที่อำเภอกระแสสินธุ์ ให้เป็นพื้นที่ที่มีความน่าสนใจทางด้านการท่องเที่ยว ด้วยการศึกษาหาข้อมูลและลงพื้นที่สัมภาษณ์กับชุมชนอย่างละเอียด และลงพื้นที่เป็นระยะ อีกทั้งเพื่อชุมชนมีปัญหา เช่นประสบภัยน้ำท่วม คณะบริหารธุรกิจ ก็แสดงความจริงใจกับชุมชนโดยการเข้าไปช่วยเหลืออย่างต่อเนื่อง ทำให้ชุมชนเห็นถึงความตั้งใจจริงของคณะบริหารธุรกิจ
หน่วยงานของรัฐ กลุ่มผู้นำชุมชนและชาวบ้านในชุมชน
ความร่วมมือของหน่วยงานของรัฐ กลุ่มผู้นำชุมชนและชาวบ้านในชุมชน ถือเป็นปัจจัยสำคัญที่สุด ที่จะขับเคลื่อนการปฏิบัติการให้สำเร็จลุล่วงได้ การได้รับความไว้วางใจจากชาวบ้านในชุมชนให้ร่วมมือในการปฏิบัตินั้นทีมปฏิบัติงานต้องแสดงความมุ่งมั่นตั้งใจที่ปราศจากความต้องการผลประโยชน์ให้ชาวบ้านได้เห็นและให้ชาวบ้านตระหนักถึงความร่วมมือร่วมใจกันเพื่อให้โครงการประสบความสำเร็จ
แนวทางที่จะพัฒนาต่อไปในอนาคต
โครงการพัฒนาพื้นที่แหล่งเรียนรู้ อำเภอกระแสสินธุ์ เป็นโครงการที่จัดขึ้นมาต่อเนื่องเป็นระยะเวลา 3 ปี และได้รับความชื่นชม และการยอมรับจากชุมชนในอำเภอกระแสสินธุ์ และทำให้คนรู้จักอำเภอกระแสนสินธุ์มากขึ้นผ่านสื่อของนักศึกษา ซึ่งโครงการนี้เป็นโครงการที่ควรค่าแก่การต่อยอดเพื่อให้พัฒนาการท่องเที่ยวของอำเภอกระแสสินธุ์ให้มากขึ้น อีกทั้งยังเป็นการพัฒนานักศึกษาให้ได้เรียนรู้การทำงานเป็นทีม ซึ่งในปีนี้และปีต่อไปในอนาคต สโมสรนักศึกษา คณะบริหารธุรกิจ จะดำเนินโครงการ ให้อยู่ในรูปแบบของวัฒนธรรม 4.0 คือ การแปลงคุณค่าเป็นมูลค่า หมายถึง เราจะพัฒนาและส่งเสริมการท่องเที่ยวของอำเภอกระแสสินธุ์ให้มากขึ้น โดยการนำภูมิปัญญา ความรู้และคุณค่าทางด้านวัฒนธรรมต่างๆ อันได้แก่ ข้าว ผ้า ยา เรือน และสุนทรียะ ซึ่งเป็นนโยบายสืบสานศิลปวัฒนธรรมของมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลศรีวิชัย มาทำให้เกิดเป็นมูลค่า เช่น ในปีต่อไป สโมสรจะทำการท่องเที่ยวของอำเภอกระแสสินธุ์ให้เป็นการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม โดยแบ่งออกเป็นด้านต่างๆ ให้ชัดเจน คือ
ข้าว หมายรวมถึงวัฒนธรรมทางด้านอาหารการกินของคนกระแสสินธุ์
ผ้า หมายรวมถึง วัฒนธรรมการแต่งกาย และผ้าทอที่เป็นเอกลักษณ์
ยา หมายถึง ยารักษาโรคจำพวกสมุนไพรและความเชื่อต่างๆที่มาจากภูมิปัญญาชาวบ้าน ภูมิปัญญาท้องถิ่น
เรือน หมายถึง ลักษณะที่อยู่อาศัยของชาวกระแสสินธุ์ เช่น การทำหลังคาบ้าน หรือหลังคากระท่อมจากใบสาคู ซึ่งจะมีลักษณะบ้านเรือน ที่โดดเด่นและมีประวัติความเป็นมายาวนาน
สุนทรียะ คือ ความงดงามของศิลปวัฒนธรรมของชาวกระแสสินธุ์ เช่น ประเพณีแข่งเรือในงานชักพระที่จัดขึ้นทุกปีที่บ่อน้ำศักดิ์สิทธ์ วัดแหลมบ่อท่อ เป็นต้น
ซึ่งสิ่งเหล่านี้ สโมสรจะนำนวัตกรรมและเทคโนโลยีต่างๆ official line webpage facebook เข้ามาช่วยในการอนุรักษ์ และเผยแพร่ให้เป็นการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม โดยจะร่วมมือกับหน่วยงานภาครัฐ ภาคเอกชน และภาคประชาชน
ประมวลภาพกิจกรรม
ผลงานนักศึกษา